
Η στιγμή που φέρνεις ένα παιδί στον κόσμο συνοδεύεται από αμέτρητα χαμόγελα, λουλούδια, μπαλόνια και το ροζ φίλτρο μιας «τέλειας» αρχής. Ή έτσι τουλάχιστον λένε.
Για κάποιες γυναίκες όμως, η μητρότητα έρχεται με τρόμο, πανικό, σκέψεις που δεν χωράει ο νους και μια σιωπηλή απελπισία που δεν φαίνεται στις φωτογραφίες του μαιευτηρίου.
Η Νικολέττα Ράλλη, μέσα από τη δημόσια εξομολόγησή της, άνοιξε μια μεγάλη κουβέντα: την επιλόχειο κατάθλιψη. Την ψυχική καταιγίδα που μπορεί να ακολουθήσει τον τοκετό και να κάνει τη χαρά να μοιάζει με απειλή.
«Φοβόμουν το μπαλκόνι. Δεν πήγα να μείνω στο σπίτι μας γιατί ήταν στον έκτο», λέει, δίνοντας φωνή σε έναν φόβο που χιλιάδες γυναίκες έχουν νιώσει, αλλά λίγες τολμούν να ξεστομίσουν. Σκέψεις απρόσμενες, σχεδόν εχθρικές, ξεφυτρώνουν μέσα σε ένα σώμα που πονάει, σε μια ψυχή που προσπαθεί να προσαρμοστεί και σε έναν κόσμο που περιμένει να χαμογελάς μόνο επειδή έγινες μαμά.
Η περιγραφή της Ράλλη δεν είναι απλώς συγκλονιστική – είναι καθρέφτης. Ένας καθρέφτης για όλες εκείνες τις γυναίκες που πίστεψαν πως «κάτι δεν πάει καλά μ’ εμένα», επειδή δεν ένιωσαν ευτυχία με την πρώτη ανάσα του μωρού τους. Για όλες εκείνες που ντράπηκαν, που το έκρυψαν, που δεν ζήτησαν βοήθεια από φόβο μην τις πουν «τρελές».
Η επιλόχειος κατάθλιψη δεν κάνει διακρίσεις. Δεν κοιτάει αν είσαι διάσημη ή άγνωστη, αν έχεις σύντροφο ή όχι, αν «τα έχεις όλα». Είναι μια υπαρκτή και επικίνδυνη ψυχική διαταραχή που χρειάζεται αναγνώριση, φροντίδα, θεραπεία.
Και κυρίως, χρειάζεται να μην την αφήνουμε στο σκοτάδι.
Οι γυναίκες δεν είναι υπερήρωες. Είναι άνθρωποι. Και η Νικολέττα με τη φωνή της –κυριολεκτικά και μεταφορικά– βοήθησε κι άλλες να μη σιωπήσουν.
Τα νούμερα πίσω από τη σιωπή
1 στις 7 γυναίκες θα εμφανίσει επιλόχειο κατάθλιψη (Postpartum Depression - PPD) μετά τον τοκετό, σύμφωνα με το American Psychological Association (APA).
Στην Ελλάδα, υπολογίζεται ότι το 12%-15% των νέων μητέρων εμφανίζει συμπτώματα επιλόχειας κατάθλιψης. Ωστόσο, ο αριθμός μπορεί να είναι μεγαλύτερος, λόγω κοινωνικής πίεσης και υποδιάγνωσης.
Σε ακόμα πιο σοβαρές περιπτώσεις, περίπου 1 στις 1.000 γυναίκες εμφανίζει επιλόχειο ψύχωση, μια σπάνια αλλά επικίνδυνη κατάσταση που απαιτεί άμεση νοσηλεία.
Σύμφωνα με το CDC (Centers for Disease Control and Prevention), το 50% των περιπτώσεων επιλόχειας κατάθλιψης δεν διαγιγνώσκεται ποτέ.
Μόνο το 15%-20% των γυναικών που εμφανίζουν συμπτώματα αναζητούν βοήθεια από επαγγελματία ψυχικής υγείας.
Οι γυναίκες που έχουν ιστορικό κατάθλιψης, άγχους ή τραυματικών εμπειριών έχουν διπλάσιες πιθανότητες να εμφανίσουν επιλόχειο κατάθλιψη.
Τα συμπτώματα μπορεί να εμφανιστούν μέσα στις πρώτες 4-6 εβδομάδες μετά τον τοκετό, αλλά σε ορισμένες περιπτώσεις εκδηλώνονται ακόμα και 6 μήνες μετά.