Η εφηβεία δεν τελειώνει στα 18 – νέα μελέτη δείχνει ότι κρατά μέχρι τα 32 και φωτίζει τέσσερις κομβικές ηλικίες για τον εγκέφαλο
Μέχρι σήμερα πιστεύαμε ότι η εφηβεία τελειώνει κάπου ανάμεσα στις σχολικές εξετάσεις και τα πρώτα χρόνια της φοιτητικής ζωής. Όμως μια εντυπωσιακή νέα έρευνα από το Πανεπιστήμιο του Cambridge ανατρέπει όσα θεωρούσαμε δεδομένα: ο εγκέφαλος παραμένει σε “έφηβη” κατάσταση μέχρι τα 32. Και όχι μόνο αυτό· οι επιστήμονες εντόπισαν τέσσερις κομβικές ηλικίες στις οποίες ο εγκέφαλος αλλάζει πορεία: 9, 32, 66 και 83 ετών.
Η μελέτη, δημοσιευμένη στο Nature Communications, ανέλυσε περισσότερες από 4.000 εγκεφαλικές τομογραφίες ανθρώπων έως 90 ετών. Το μεγάλο δείγμα επέτρεψε στους ερευνητές να χαρτογραφήσουν πέντε ευδιάκριτες «εποχές» του εγκεφάλου, αποκαλύπτοντας ότι η νοητική μας ανάπτυξη δεν είναι μια ομαλή ευθεία γραμμή, αλλά μια πορεία γεμάτη «άλματα» και αλλαγές.
Από την παιδική περιέργεια στην ακμή των 30s
Τα πρώτα εννέα χρόνια της ζωής μας ο εγκέφαλος μοιάζει με παιδί σε πάρκο: εξερευνά τα πάντα, δημιουργεί υπερβολικά πολλές συνάψεις και μόλις αρχίζει να οργανώνεται. Από τα 9 έως τα 32, περνά στην πιο ριζική φάση αναδιάρθρωσης. Οι συνδέσεις γίνονται πιο αποδοτικές, ξεκαθαρίζουν, «μαζεύονται». Αυτή είναι η μοναδική περίοδος κατά την οποία ο εγκέφαλος βελτιώνει την αποδοτικότητά του, ενώ εδώ εμφανίζονται και οι περισσότερες ψυχικές διαταραχές – κάτι που εξηγεί γιατί τα 20s και early 30s μπορεί να νιώθονται σαν roller coaster, και για τις γυναίκες ακόμα περισσότερο λόγω ορμονικών μεταβάσεων.
Η σταθερότητα της ενηλικίωσης
Από τα 32 έως τα 66, ο εγκέφαλος περνά στη μεγαλύτερη περίοδο σταθερότητάς του. Η νοημοσύνη και η προσωπικότητα βρίσκονται σε μια ισορροπημένη «πλατό» φάση, ενώ οι γνωστικές δεξιότητες αλλάζουν με αργό ρυθμό. Είναι η εποχή που οι επιλογές, η εμπειρία και η αυτοπεποίθηση κάνουν αισθητή διαφορά.
Από τα 66 και μετά: ένας εγκέφαλος που… αλλάζει δομή
Μετά τα 66, ο εγκέφαλος αρχίζει να λειτουργεί περισσότερο σε «χώρους». Οι περιοχές του συνεργάζονται πιο στενά μεταξύ τους αλλά λιγότερο με το σύνολο του εγκεφάλου – σαν μέλη μιας μπάντας που ξεκινούν σόλο καριέρες. Είναι επίσης η ηλικία όπου οι πρώτες ενδείξεις άνοιας ή προβλήματα πίεσης εμφανίζονται συχνότερα.
Στα 83+, οι αλλαγές αυτές γίνονται πιο έντονες, αν και τα δεδομένα είναι λιγότερα λόγω του μικρού αριθμού ανθρώπων με απόλυτα υγιή εγκέφαλο σε τόσο προχωρημένη ηλικία.
Τι σημαίνουν όλα αυτά για εμάς;
Οι ερευνητές σημειώνουν ότι οι ηλικίες αυτές ταιριάζουν εκπληκτικά με μεγάλα ορόσημα της ζωής: την έναρξη της εφηβείας, τις μεταβάσεις στα 30s, την εμφάνιση χρόνιων παθήσεων. Αν και η μελέτη δεν εξέτασε ειδικά τις διαφορές ανάμεσα σε άνδρες και γυναίκες, ανοίγει δρόμους για να κατανοήσουμε καλύτερα τον αντίκτυπο της εμμηνόπαυσης, των ορμονικών αλλαγών και της ψυχικής υγείας των γυναικών σε κάθε ηλικία.
Το συμπέρασμα; Ο εγκέφαλος δεν «ησυχάζει» ποτέ. Και ίσως είναι παρηγορητικό να ξέρουμε ότι τα πάνω-κάτω που νιώθουμε δεν είναι αδυναμία, αλλά μέρος της βαθιάς, δια βίου εξέλιξης του πιο πολύπλοκου οργάνου του σώματός μας.
Ακολουθήστε το Pink.gr στο 
Ακολουθήστε το Pink.gr και στο Instagram
