
Τι κάνει τη Δανία να βρίσκεται σταθερά στις πρώτες θέσεις των πιο ευτυχισμένων χωρών του κόσμου; Πίσω από αυτή τη συνεχή πρωτιά κρύβεται – σύμφωνα με την Iben Sandahl, διεθνούς φήμης ομιλήτρια, συγγραφέας, ψυχοθεραπεύτρια και εκπαιδευτικός – ένας ολόκληρος τρόπος σκέψης γύρω από τη διαπαιδαγώγηση των παιδιών: The Danish Way.
Ανάμεσα στις αρχές που ορίζουν τον δανέζικο τρόπο ανατροφής, μία ξεχωρίζει για την απλότητα αλλά και τη σοφία της: το ελεύθερο παιχνίδι, ακόμη και μέσα στη λάσπη.
Η Sandahl μοιράστηκε πρόσφατα ένα στιγμιότυπο από παιδικό σταθμό της Δανίας όπου τα παιδιά, ντυμένα με αδιάβροχες φόρμες, παίζουν και χοροπηδούν μέσα στα λασπόνερα χωρίς κανένας γονιός να ανησυχεί για… το πλυντήριο.
«Το παιχνίδι στη λάσπη δεν είναι απλώς διασκέδαση» εξηγεί. «Είναι απαραίτητο για την αισθητηριακή ανάπτυξη των παιδιών. Ενεργοποιεί όλες τις αισθήσεις – αφή, όραση, όσφρηση, ακόμη και ακοή. Από την υφή ανάμεσα στα δάχτυλα μέχρι το άρωμα του φρεσκοβρεγμένου χώματος, η εμπειρία αυτή δεν μπορεί να αναπαραχθεί σε εσωτερικούς χώρους».
Οι 10 αρχές του Danish Way
Το δανέζικο σύστημα διαπαιδαγώγησης στηρίζεται σε δέκα βασικούς πυλώνες, που στόχο έχουν να μεγαλώσουν χαρούμενα, αυτόνομα και συναισθηματικά ισορροπημένα παιδιά:
Παιχνίδι:
Η βάση της ανάπτυξης και της ευημερίας. Το ελεύθερο παιχνίδι θεωρείται απαραίτητο, όχι “χάσιμο χρόνου”.Εμπιστοσύνη:
Τα παιδιά μεγαλώνουν σε ένα πλαίσιο ασφάλειας, χωρίς υπερβολικό άγχος και έλεγχο.Reframing:
Διδασκαλία της θετικής οπτικής απέναντι στις προκλήσεις.Ενσυναίσθηση:
Από μικρή ηλικία τα παιδιά μαθαίνουν να κατανοούν και να σέβονται τα συναισθήματα των άλλων.Ελευθερία με ευθύνη:
Η αυτονομία καλλιεργείται σταδιακά, με όρια που βγάζουν νόημα.Αυθεντικότητα:
Οι γονείς είναι αληθινοί, χωρίς υπερβολές ή δραματοποιήσεις – και αυτό χτίζει σχέση εμπιστοσύνης.Χωρίς τελεσίγραφα:
Ο διάλογος αντικαθιστά τις απειλές και τις τιμωρίες.Μοναδικότητα:
Κάθε παιδί ενθαρρύνεται να αγκαλιάσει την ατομικότητά του.Διαμόρφωση:
Στόχος δεν είναι η συμμόρφωση αλλά η καλλιέργεια αυτόνομων, διορατικών ανθρώπων.Μαζί (Hygge):
Δημιουργία ζεστών, ποιοτικών στιγμών που ενισχύουν την οικογενειακή συνοχή.
Παιδικοί σταθμοί στη Δανία: Παίζουν στη λάσπη χωρίς… κανείς να γκρινιάζει
Σε αντίθεση με ό,τι θα συνέβαινε πιθανότατα σε μια ελληνική αυλή νηπιαγωγείου, στη Δανία είναι απολύτως φυσιολογικό να βγουν τα παιδιά έξω ακόμα κι όταν ψιλοβρέχει. Το παιχνίδι στη λάσπη αποτελεί αναπόσπαστο μέρος του προγράμματος.
Σε βίντεο που κυκλοφόρησε στα social media, παιδάκια ντυμένα με αδιάβροχες στολές βουτάνε μέσα στις λακκούβες, κυλιούνται, γελάνε και εξερευνούν χωρίς περιορισμούς.
Κάποιοι γονείς διερωτήθηκαν στα σχόλια: «Ποιος τα καθαρίζει μετά από αυτό;»
Η απάντηση ήταν αποστομωτική: «Τα καθαρίζουν μόνα τους με το λάστιχο!»
Μία μαμά σχολίασε χαρακτηριστικά: «Τα ρούχα πλένονται. Έχουμε πράγματα για να ζούμε τη ζωή μας. Δε ζούμε τη ζωή μας για να έχουμε πράγματα.»
Γιατί αξίζει να υιοθετήσουμε αυτό το mindset;
Το παιχνίδι στη λάσπη, το messy play, η επαφή με τη φύση και η αποδοχή της παιδικής αυθορμησίας δεν είναι χαρακτηριστικά “χαλαρής” ανατροφής.
Είναι στοιχεία που:
ενισχύουν το ανοσοποιητικό
καλλιεργούν αυτοπεποίθηση
ενισχύουν τη δημιουργικότητα
μειώνουν το άγχος
προσφέρουν ανεκτίμητες αισθητηριακές εμπειρίες
Με άλλα λόγια, μεγαλώνουν παιδιά που ξέρουν να ζουν.
The Danish Way: Ίσως δεν είναι μόνο τρόπος ανατροφής. Είναι τρόπος ζωής.
Και ίσως να ήρθε η ώρα να αφήσουμε κι εμείς λίγο τις έγνοιες, τις φόρμες που θα λερωθούν, τα ρούχα που θα πλυθούν…
και να αφήσουμε τα παιδιά να κάνουν αυτό που ξέρουν καλύτερα: Να παίζουν. Αληθινά. Ελεύθερα. Ανεμπόδιστα. Ακόμα και μέσα στη λάσπη.



