
Οσο εμείς κοιμόμασταν, στις ΗΠΑ έγινε μια σιωπηλή αλλά τεράστια μετατόπιση: τα δικαιώματα των γυναικών σβήστηκαν από ξεχωριστή κατηγορία ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Η ετήσια έκθεση του Υπουργείου Εξωτερικών των ΗΠΑ, που από τη δεκαετία του ’70 καταγράφει παραβιάσεις σε κάθε χώρα του κόσμου, φέτος παρουσιάστηκε «κομμένη και ραμμένη» στα μέτρα των κυβερνητικών εντολών. Όπως αποκαλύπτει το NPR, αφαιρέθηκε το ειδικό κεφάλαιο για τα δικαιώματα των γυναικών, αλλά και κάθε αναφορά στη διαφορετικότητα, την ισότητα, τη συμπερίληψη, τη σεξουαλική βία και τις επιθέσεις σε μειονότητες και ΛΟΑΤΚΙ+ άτομα.
Οι εκθέσεις, που παραδοσιακά δημοσιεύονταν Μάρτιο ή Απρίλιο, καθυστέρησαν μήνες. Ο λόγος; Η «εντολή» να ευθυγραμμιστούν με τις εκτελεστικές διαταγές της κυβέρνησης και να «γίνουν πιο ευανάγνωστες». Αυτό τουλάχιστον ισχυρίστηκε ο αναπληρωτής εκπρόσωπος Τύπου, Τόμας Πίγκοτ.
Κι εδώ μπαίνει το πραγματικό διακύβευμα: όταν τα δικαιώματα παύουν να κατονομάζονται, ανοίγει ο δρόμος για να παύουν και να προστατεύονται. Η σιωπή στα χαρτιά τείνει να γίνεται σιωπή και στην πράξη, με αποτέλεσμα να υπονομεύεται δεκαετίες αγώνων για ισότητα και δικαιοσύνη. Δεν είναι απλά ζήτημα «μορφής» της έκθεσης, αλλά ξεκάθαρη επιλογή για το τι αναγνωρίζεται ως παραβίαση και τι θάβεται.
Αν κάτι διδάσκει η ιστορία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, είναι πως κάθε οπισθοχώρηση ξεκινά ύπουλα: με μια παράλειψη, με μια ασαφή φράση, με μια «τεχνική» αλλαγή. Όμως αυτές οι «λεπτομέρειες» έχουν συνέπειες που αγγίζουν αληθινές ζωές, ειδικά εκείνων που ήδη βιώνουν βία, διακρίσεις και αποκλεισμό. Γι’ αυτό και η διεθνής αντίδραση δεν είναι υπερβολή, αλλά αναγκαία υπενθύμιση ότι η προάσπιση των δικαιωμάτων δεν μπορεί να παίρνει… υποσημειώσεις.
Όμως, οργανώσεις όπως η Διεθνής Αμνηστία κρούουν τον κώδωνα: «Η υποβάθμιση ή η εξαίρεση κρίσιμων θεμάτων, όπως οι διακρίσεις και οι επιθέσεις στην κοινωνία των πολιτών, θα δυσκολέψει τις προσπάθειες κυβερνήσεων και οργανώσεων παγκοσμίως να απαντήσουν σε αυτές τις παραβιάσεις».
Με άλλα λόγια, εκεί που το κράτος έπρεπε να ρίχνει φως, διάλεξε να κατεβάσει τον διακόπτη.